KursNaDronyPl

Obierz właściwy kurs: KursNaDrony.pl ™

RSS
Follow by Email
LinkedIn
LinkedIn
Share
Instagram

Aktualne przepisy, Kategoria otwarta, Kategoria szczególna, KnowHow

Zgłaszanie zdarzeń

Zgłaszanie zdarzeń reguluje Artykuł 19 Informacje na temat bezpieczeństwa w ROZPORZĄDZENIU WYKONAWCZYM KOMISJI (UE) 2019/947 z dnia 24 maja 2019 r. w sprawie przepisów i procedur dotyczących eksploatacji bezzałogowych statków powietrznych, który brzmi następująco:

  1. Właściwe organy państw członkowskich oraz organy nadzoru i kontroli rynku, o których mowa w art. 36 rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/945, współpracują w kwestiach bezpieczeństwa i ustanawiają procedury skutecznej wymiany informacji na temat bezpieczeństwa.
  2. Każdy operator bezzałogowego systemu powietrznego zgłasza właściwemu organowi wszelkie zdarzenia związane z bezpieczeństwem oraz przekazuje informacje dotyczące swojego bezzałogowego systemu powietrznego zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 376/2014.

Aktualne przepisy, Kategoria otwarta, Kategoria szczególna

System zdalnej identyfikacji

System zdalnej identyfikacji został opisany w rozdziale: Remote ID.

Obowiązek posiadania RID

Od 1 stycznia 2024 r. „stare drony”, czyli takie które nie mają nadanej klasy C0-C6 będą mogły latać pod warunkiem wyposażenia ich w system zdalnej identyfikacji. Co ciekawe w kategorii otwartej będzie można latać tylko dronami wyposażonymi w Remote ID (RID), chyba, że… Jest to opisane w materiałach doradczych przygotowanych przez płodnych ekspertów agencji EASA.

Przepisy określające RID

Warto wiedzieć, że system ten jest dokładnie opisany w części 6 załącznika do ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE) 2019/945 z dnia 12 marca 2019 r. w sprawie systemów bezzałogowych statków powietrznych oraz operatorów systemów bezzałogowych statków powietrznych z państw trzecich.

Część 6 załącznika do 2019/945

Wymogi dotyczące dodatkowych elementów służących do jednoznacznej zdalnej identyfikacji

Dodatkowy element służący do jednoznacznej zdalnej identyfikacji musi spełniać następujące warunki:

1) umożliwia ładowanie numeru rejestracyjnego operatora SBSP, wymaganego zgodnie z art. 14 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/947, i wszelkich innych dodatkowych numerów przewidzianych w systemie rejestracji; system przeprowadza kontrolę zgodności, weryfikując integralność całego ciągu przekazanego operatorowi SBSP w momencie rejestracji; w przypadku rozbieżności system wysyła operatorowi SBSP komunikat o błędzie

2) musi mieć niepowtarzalny numer seryjny zgodny z normą ANSI/CTA-2063-A-2019 (Numery seryjne małych bezzałogowych systemów powietrznych, 2019), umieszczony w czytelny sposób na dodatkowym elemencie i na jego opakowaniu lub w instrukcjach producenta

3) zapewnia – przez cały czas trwania lotu – jednoznaczną okresową emisję z bezzałogowego statku powietrznego w czasie rzeczywistym przy użyciu otwartego i udokumentowanego protokołu transmisji, w taki sposób, aby urządzenia mobilne, znajdujące się w strefie nadawania, mogły je jednoznacznie odbierać, następujących danych:
(i) numeru rejestracyjnego operatora SBSP oraz kodu weryfikacyjnego przekazanego przez państwo członkowskie rejestracji w trakcie procesu rejestracji, chyba że kontrola zgodności określona w lit. a) nie została zaliczona
(ii) niepowtarzalnego numeru seryjnego dodatkowego elementu zgodnego z pkt 2
(iii) znacznika czasu, położenia bezzałogowego statku powietrznego w przestrzeni oraz jego wysokości nad poziomem terenu lub punktem startu
(iv) przebiegu trasy mierzonego zgodnie z ruchem wskazówek zegara w odniesieniu do północy geograficznej i prędkości bezzałogowego statku powietrznego względem ziemi; oraz
(v) położenia w przestrzeni pilota bezzałogowego statku powietrznego lub, jeśli informacja ta nie jest dostępna, punktu startu

4) zmniejsza możliwość manipulowania funkcjonowaniem systemu zdalnej identyfikacji; oraz

5) jest wprowadzany do obrotu z instrukcjami producenta zawierającymi odniesienie do protokołu transmisji wykorzystywanego do jednoznacznej zdalnej identyfikacji oraz instrukcję:
a) instalacji modułu na bezzałogowym statku powietrznym; oraz
b) ładowania numeru rejestracyjnego operatora SBSP.

Kiedy nie trzeba mieć RID?

Zgodnie z odpowiedzią Departamentu BSP w ULC wymóg posiadania RID nie dotyczy:

  • dronów, które są oznaczone jako klasa C0 albo C4;
  • dronów na uwięzi (oznaczonych jako klasa C3, C5 albo C6);
  • dronów, które nie są oznaczone klasami, ale będą wprowadzone do obrotu przed dniem 1 stycznia 2024 r. i będą eksploatowane w podkategorii A1 (drony o masie poniżej 250 g) lub A3 (drony o masie poniżej 25 kg);
  • dronów skonstruowanych do użytku prywatnego, które będą eksploatowane w podkategorii A1 (drony o masie poniżej 250 g i maksymalnej prędkości eksploatacyjnej mniejszej niż 19 m/s) lub A3 (drony o masie poniżej 25 kg);
  • w okresie przejściowym – do 31.12.2025 r. dronów wykorzystywanych do operacji w ramach krajowych scenariuszy standardowych NSTS, gdy nie są wyposażone w RID, jeśli są wyposażone jest obowiązek używania RID podczas operacji;
  • dronów, które nie są oznaczone klasami a mogą być użytkowane w kategorii „otwartej” w okresie przejściowym – do 31.12.2023 r.

Aktualne przepisy, Kategoria otwarta, Kategoria szczególna, KnowHow

DroneMap

Pilotów BSP obowiązują strefy geograficzne, które mogą, ale nie muszą pokrywać się ze strefami lotniczymi (stałymi i elastycznymi). Do przeglądania i analizowania stref geograficznych służy narzędzie DroneMap dostępne pod adresem: https://dronemap.pansa.pl/.

Uwaga na komunikat:
Mapa ma charakter informacyjny i nie zwalnia użytkownika z obowiązku zapoznania się z wszystkimi dostępnymi depeszami NOTAM/AUP/UUP.
Aby uzyskać najnowsze informacje o aktywnościach wyłącznie stref TRA, TSA, D, MRT oraz R via NOTAM zadzwoń do AMC Polska +48 22 574 5733-35 podając numer strefy.
W sprawie stref geograficznych prosimy o kontakt z Działem Koordynacji Operacji BSP pod numerem tel. +48 22 574 57

Kolory dronów

  • czerwony dron – nie możesz w tym miejscu latać
  • pomarańczowy dron – coś musisz zrobić, żeby lot był możliwy (np.: uzyskać zgodę od zarządzającego daną strefą geograficzną lub poinformować odpowiednie służby o wykonywanym locie)
  • brak czerwonego lub pomarańczowego drona – możesz latać, zachowując obowiązujące przepisy dronowe (np. nie przekraczać wysokości 120m AGL), podczas lotów nad obiektami i terenami zamkniętymi musisz mieć zgodę, nie możesz fotografować obiektów oznaczonych znakiem zakaz fotografowania

Aktualne przepisy, Kategoria otwarta, Kategoria szczególna, KnowHow

Check-in

Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi Prezesa ULC, operacje z użyciem systemów bezzałogowych statków powietrznych wykonuje się po poinformowaniu Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej (PAŻP) o zamiarze wykonania operacji, za pomocą systemu teleinformatycznego oraz w sposób określony przez PAŻP.

PAŻP przygotował do tego celu narzędzie Check-in dostępne pod adresem: https://checkin.pansa.pl/. Zastępuje ono aplikację mobilną DroneRadar i służy do poinformowania służb ruchu lotniczego o locie.

Aktualne przepisy, Kategoria otwarta, Kategoria szczególna, KnowHow

Zgłaszanie lotów

Każdy lot w polskiej przestrzeni powietrznej musi być zgłoszony. Jest to obowiązek nałożony na pilota BSP przez Prezesa ULC i opublikowany w wytycznych:

2.2. Operacje z użyciem systemów bezzałogowych statków powietrznych wykonuje się zgodnie z następującymi warunkami:
1) po poinformowaniu Agencji o zamiarze wykonania operacji, za pomocą systemu teleinformatycznego oraz w sposób określony przez Agencję

System teleinformatyczny

Z dniem 28 września 2023 r. PAŻP wprowadził nowe zasady zgłaszania lotów BSP w polskiej przestrzeni powietrznej i zastąpił aplikację DroneRadar narzędziem dostępnym pod adresem: https://checkin.pansa.pl/

Narzędzia PAŻP

Aktualnie PAŻP udostępnił następujące narzędzia:

  1. Definiowanie misji: https://utm.pansa.pl/
  2. Analiza stref: https://dronemap.pansa.pl/
  3. Zgłoszenie lotu: https://checkin.pansa.pl/

Ad. 1. Definiowania misji

System PansaUTM dostępny pod adresem: https://utm.pansa.pl/, służy do definiowania misji, które tego wymagają. Plan misji jest wymagany dla wszystkich lotów BVLOS. Trzeba taką misję złożyć nie później niż na 72 godziny przez planowanym lotem. Plan misji jest wymagany również dla lotów w pewnych sektorach stref lotniczych CTR i MCTR. Po przeanalizowaniu zgłoszenia, PAŻP akceptuje misję (wydając warunki wykonania lotu) lub ją odrzuca. Więcej w sekcji System PansaUTM.

Ad. 2. Analiza stref

DroneMap dostępny pod adresem: https://dronemap.pansa.pl/, służy do przeglądania i analizowania stref geograficznych. DroneMap w tym zakresie nie różni się od aplikacji Check-in. Więcej w sekcji DroneMap.

Ad. 3. Zgłoszenie lotu

Check-in dostępny pod adresem: https://checkin.pansa.pl/, zastępuje aplikację mobilną DroneRadar i służy do poinformowania służb ruchu lotniczego o zamiarze wykonania lotu z użyciem BSP. Więcej w sekcji Check-in. Wykonanie checkinu w myśl przepisów jest obowiązkowe i obowiązuje zarówno w kategorii otwartej (we wszystkich jej podkategoriach A1, A2, A3), jak i w kategorii szczególnej, podczas lotów według scenariuszy oraz na podstawie zezwolenie Prezesa ULC na loty wykraczające poza scenariusze standardowe i dla posiadaczy zezwolenia LUC.

Koniec aplikacji DroneRadar

Do 28 września 2023 r. DroneRadar był aplikacją mobilną, który służyła do obowiązkowego zgłaszania każdego lotu dronem w polskiej przestrzeni powietrznej.

Aplikacja DroneRadar „poddała” się 4 sierpnia, zgodnie z komunikatem jej właściciela. Polska Agencja Żeglugi Powietrznej opublikowała tego samego dnia „tymczasową” procedurę zgłaszania lotów przez RĘCZNE wysłanie wiadomości e-mail… W dniu 27 września, po nieudanych negocjacjach z właścicielem aplikacji PAŻP wydał komunikat w sprawie trwającej awarii aplikacji droneradar.

Aktualne przepisy, Kategoria otwarta

Dron klasy C4

Wymagania dla drona klasy C4 określa ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2019/945 z dnia 12 marca 2019 r. w sprawie systemów bezzałogowych statków powietrznych oraz operatorów systemów bezzałogowych statków powietrznych z państw trzecich:

Wymogi dotyczące systemów bezzałogowych statków powietrznych klasy C4

SBSP klasy C4 opatruje się następującą etykietą identyfikacyjną, umieszczaną na bezzałogowym statku powietrznym:

Bezzałogowy system powietrzny klasy C4 spełnia następujące wymogi:
1) jego MTOM, łącznie z obciążeniem użytkowym, wynosi poniżej 25 kg
2) umożliwia pilotowi bezzałogowego statku powietrznego bezpieczną kontrolę i manewrowanie, zgodnie z instrukcjami producenta, stosownie do potrzeb we wszystkich przewidywanych warunkach eksploatacji, w tym w razie awarii jednego lub, w stosownych przypadkach, większej liczby układów
3) nie może działać w trybach automatycznego sterowania, z wyjątkiem funkcji awaryjnej stabilizacji lotu, która nie ma bezpośredniego wpływu na trajektorię, i funkcji wsparcia przy przerwaniu transmisji, pod warunkiem że wcześniej określono stałe stanowisko sterowania lotami na wypadek przerwania transmisji
4) jest wprowadzany do obrotu z instrukcjami producenta zawierającymi:
a) parametry bezzałogowego statku powietrznego, w tym między innymi:
klasę bezzałogowego statku powietrznego
masę bezzałogowego statku powietrznego (wraz z opisem konfiguracji wzorcowej) i maksymalną masę startową (MTOM)
ogólną charakterystykę dopuszczalnego obciążenia użytkowego pod względem masy, wymiarów, interfejsów z bezzałogowym statkiem powietrznym i ewentualnych innych ograniczeń
wyposażenie i oprogramowanie do zdalnego sterowania bezzałogowym statkiem powietrznym; oraz
oraz opis działania bezzałogowego statku powietrznego w przypadku przerwania łącza sterowania i kontroli
b) jasne instrukcje operacyjne
c) instrukcje konserwacji
d) procedury usuwania usterek
e) ograniczenia operacyjne (w tym dotyczące warunków meteorologicznych i eksploatacji w dzień/w nocy itd.); oraz
f) odpowiedni opis wszystkich rodzajów ryzyka związanego z operacjami SBSP
5) zawiera opublikowaną przez EASA notę informacyjną przedstawiającą stosowne ograniczenia i obowiązki, zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym (UE) 2019/947

Aktualne przepisy, Kategoria otwarta, Kategoria szczególna, KnowHow

Awaryjna procedura zgłoszeń

Na mocy wytycznych nr 17 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z 6 czerwca 2023 r. oraz przepisów ustawy z 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (art. 15zzzzl) każdy lot BSP w polskiej przestrzeni powietrznej powinien być poprzedzony poinformowaniem PAŻP o zamiarze jego wykonania za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, określonego przez Agencję. W tej chwili jest to aplikacja DroneRadar.

Może się zdarzyć, że aplikacja DroneRadar przestanie działać. Taka sytuacja miała miejsce 4 sierpnia 2023 r. Aplikacja „poddała” się zgodnie z komunikatem jej właściciela. Polska Agencja Żeglugi Powietrznej opublikowała „tymczasową” procedurę zgłaszania lotów przez RĘCZNE wysłanie wiadomości e-mail… Jak to mówią: life is brutal! W takiej sytuacji pilot BSP powinien:

1) Sprawdzić strefy geograficzne w miejscu wykonywania lotu na stronie: https://dronemap.pansa.pl/

2) Wysłać wiadomość e-mail pod wskazany adres zgodnie z opisem procedury awaryjnej: https://www.pansa.pl/problemy-z-aplikacja-mobilna-do-koordynacji-lotow-bsp/

3) Skorzystać z aplikacji NOTIFY do zgłaszania lotów, żeby nie wysyłać wiadomości e-mail ręcznie

Aplikacja NOTIFY jest obecnie rozwijana w kierunku dziennika lotów przy pomocy którego pilot BSP będzie mógł udowodnić spełnienie wymagań formalnych przed wykonaniem każdego lotu.

Kategoria otwarta, KnowHow

Obowiązki operatora w kategorii otwartej

W rozdziale UAS.OPEN.050 Rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/947 z dnia 24 maja 2019 r. w sprawie przepisów i procedur dotyczących eksploatacji bezzałogowych statków powietrznych, ustawodawca określił obowiązki operatora systemu BSP, wykonującego loty w kategorii otwartej:

UAS.OPEN.050 Obowiązki operatora bezzałogowego systemu powietrznego

Operator bezzałogowego systemu powietrznego dopełnia wszystkich poniższych obowiązków:

  1. opracowuje procedury operacyjne dostosowane do rodzaju operacji oraz związanego z nią ryzyka;
  2. zapewnia, aby w ramach wszystkich operacji efektywnie wykorzystywano widmo radiowe oraz wspierano efektywne wykorzystanie widma radiowego w celu uniknięcia szkodliwych zakłóceń;
  3. wyznacza pilota bezzałogowego statku powietrznego do każdej operacji z użyciem bezzałogowego systemu powietrznego;
  4. zapewnia, aby piloci bezzałogowych statków powietrznych oraz wszyscy pozostali członkowie personelu wykonujący zadania wspierające daną operację znali instrukcję użytkownika dostarczoną przez producenta bezzałogowego systemu powietrznego oraz:
    a) mieli odpowiednie kompetencje – w podkategorii, w ramach której mają być wykonywane planowane operacje z użyciem bezzałogowego systemu powietrznego zgodnie z sekcjami UAS.OPEN.020, UAS.OPEN.030 lub UAS.OPEN.040 – do wykonywania swoich zadań lub w przypadku członków personelu innych niż pilot bezzałogowego statku powietrznego – ukończyli szkolenie w miejscu pracy opracowane przez operatora;
    b) byli w pełni zaznajomieni z procedurami operatora bezzałogowego systemu powietrznego;
    c) uzyskali informacje istotne z punktu widzenia planowanej operacji z użyciem bezzałogowego systemu powietrznego dotyczące wszelkich stref geograficznych opublikowanych przez państwo członkowskie, w którym operacja ma mieć miejsce, zgodnie z art. 15;
  5. w stosownych przypadkach aktualizuje informacje zawarte w systemie świadomości przestrzennej stosownie do planowanej lokalizacji operacji;
  6. w przypadku operacji z użyciem bezzałogowego statku powietrznego należącego do jednej z klas określonych w częściach 1–5 rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/945 zapewnia, aby:
    a) bezzałogowemu systemowi powietrznemu towarzyszyła odpowiednia deklaracja zgodności UE, w tym odniesienie do odpowiedniej klasy; oraz
    b) na bezzałogowym statku powietrznym umieszczono znak identyfikacyjny odnośnej klasy;
  7. zapewnia, w przypadku operacji z użyciem bezzałogowego systemu powietrznego w podkategorii A2 lub A3, aby wszystkie zaangażowane osoby obecne na obszarze operacji poinformowano o ryzyku oraz by wyraziły one wyraźną zgodę na udział w danej operacji.

Inne obowiązki ma operator systemu BSP, który wykonuje loty w kategorii szczególnej.

Kategoria otwarta, KnowHow

Obowiązki pilota latającego w kategorii otwartej

W rozdziale UAS.OPEN.060 Rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/947 z dnia 24 maja 2019 r. w sprawie przepisów i procedur dotyczących eksploatacji bezzałogowych statków powietrznych, ustawodawca określił obowiązki pilota BSP, wykonującego loty w kategorii otwartej:

UAS.OPEN.060 Obowiązki pilota bezzałogowego statku powietrznego

  1. Przed rozpoczęciem operacji z użyciem bezzałogowego systemu powietrznego pilot bezzałogowego statku powietrznego:
    a) musi mieć odpowiednie kompetencje – w podkategorii, w ramach której mają być wykonywane planowane operacje z użyciem bezzałogowego systemu powietrznego zgodnie z sekcjami UAS.OPEN.020, UAS.OPEN.030 lub UAS.OPEN.040 – do wykonywania swoich zadań oraz musi posiadać przy sobie dowód potwierdzający posiadane kompetencje podczas wykonywania operacji z użyciem bezzałogowego systemu powietrznego, z wyjątkiem przypadków gdy wykonuje on operacje z użyciem bezzałogowego statku powietrznego, o którym mowa w sekcji UAS.OPEN.020 pkt 5 lit. a), b) lub c);
    b) uzyskuje aktualne informacje istotne z punktu widzenia planowanej operacji z użyciem bezzałogowego systemu powietrznego dotyczące wszelkich stref geograficznych opublikowanych przez państwo członkowskie, w którym operacja ma mieć miejsce, zgodnie z art. 15;
    c) obserwuje środowisko, w którym ma wykonywać operację, sprawdza obecność przeszkód, oraz – o ile nie wykonuje operacji w podkategorii A1 z użyciem bezzałogowego statku powietrznego, o którym mowa w sekcji UAS.OPEN.020 pkt 5 lit. a), b) lub c) – sprawdza obecność wszelkich osób postronnych;
    d) zapewnia, aby bezzałogowy system powietrzny był w stanie gwarantującym bezpieczne wykonanie zaplanowanego lotu oraz, w stosownych przypadkach, sprawdza, czy system jednoznacznej zdalnej identyfikacji działa prawidłowo;
    e) jeżeli bezzałogowy system powietrzny ma dodatkowe obciążenie użytkowe – weryfikuje, czy masa tego systemu nie przekracza MTOM określonej przez producenta bądź limitu MTOM dla klasy danego systemu.
  2. Podczas lotu pilot bezzałogowego statku powietrznego:
    a) nie może wykonywać obowiązków pod wpływem substancji psychoaktywnych lub alkoholu bądź w sytuacji, gdy nie jest zdolny do wykonywania swoich zadań z powodu urazu, zmęczenia, zażywanych leków, choroby lub z innych przyczyn;
    b) utrzymuje bezzałogowy statek powietrzny w zasięgu widoczności wzrokowej VLOS oraz prowadzi dokładny wizualny przegląd przestrzeni powietrznej otaczającej bezzałogowy statek powietrzny w celu uniknięcia wszelkiego ryzyka kolizji z załogowymi statkami powietrznymi. Pilot bezzałogowego statku powietrznego przerywa lot, jeżeli operacja stwarza zagrożenie dla innych statków powietrznych, ludzi, zwierząt, środowiska lub mienia;
    c) przestrzega ograniczeń operacyjnych w strefach geograficznych określonych zgodnie z art. 15;
    d) musi mieć możliwość utrzymania kontroli nad bezzałogowym statkiem powietrznym, z wyjątkiem sytuacji gdy dochodzi do utraty połączenia lub w przypadku wykonywania operacji z użyciem bezzałogowego statku powietrznego w locie swobodnym;
    e) eksploatuje bezzałogowy system powietrzny zgodnie z instrukcją użytkownika dostarczoną przez producenta, w tym zgodnie z wszelkimi mającymi zastosowanie ograniczeniami;
    f) stosuje się do opracowanych przez operatora procedur, o ile są dostępne.
  3. Podczas lotu piloci bezzałogowych statków powietrznych i operatorzy bezzałogowych systemów powietrznych nie mogą przelatywać w pobliżu lub w granicach obszarów, na których trwają działania ratownicze, chyba że posiadają na to zezwolenie wydane przez odpowiedzialne służby ratownicze.
  4. Do celów pkt 2 lit. b) piloci bezzałogowych statków powietrznych mogą być wspomagani przez obserwatora bezzałogowego statku powietrznego znajdującego się obok nich, który – poprzez obserwację wzrokową bezzałogowego statku powietrznego okiem nieuzbrojonym – pomaga pilotowi bezzałogowego statku powietrznego bezpiecznie wykonywać lot. Między pilotem bezzałogowego statku powietrznego a obserwatorem bezzałogowego statku powietrznego musi być zapewniona jasna i skuteczna komunikacja.

Inne obowiązki ma pilot, który wykonuje loty przy pomocy BSP w kategorii szczególnej.