Pilot drona to osoba, która używa sprzętu latającego (np: DJI Phantom 4, GoPRO Karma, Yuneec Typhoon H520, dronów racingowych) w dowolnych celach: rekreacyjnych, sportowych lub zawodowych. Cel użycia sprzętu latającego nie ma znaczenia a każda osoba latąca w przestrzeni powietrznej musi być zarejestrowanym operatorem i posiadać minimum uprawnienia do lotów w kategorii otwartej A1/A3.
Zgodnie z Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) 2019/947 można latać dronami na kilka sposobów, w kategorii:
- Otwartej (uprawnienia: A1, A2, A3)
- Szczególnej w okresie przejściowym zgodnie z zasadami narodowych scenariuszy standardowych NSTSxy
- Szczególnej za zgodą Prezesa ULC na operację nie mieszczącą się w scenariuszu standardowym
- Szczególnej na podstawie certyfikatu LUC
- Certyfikowanej
1. Kategoria otwarta
Jeśli lot (parametry lotu i właściwości BSP) mieszą się w kategorii otwartej potrzebne są uprawnienia:
- A1/A3, wydawane w Polsce przez Urząd Lotnictwa Cywilnego bezpłatne
- A2, płatne jedynie za udział w nadzorowanym egzaminie online
Uprawnienia dla kategorii otwartej są proste do uzyskania i pozwalają latać zgodnie z prawem. Szkolenie dla A1/A3 i A2 można zrobić na stronie przygotowanej przez Urząd Lotnictwa Cywilnego: drony.ulc.gov.pl. Udział w nadzorowanym egzaminie online dla podkategorii A2 można wykupić tutaj.
2. Kategoria szczególna i scenariusze standardowe
Jeśli parametry lotu i właściwości BSP nie mieszczą się w kategorii otwartej należy sprawdzić czy mieszczą się w którymś scenariuszu standardowym kategorii szczególnej (STS1 lub STS2) a w okresie przejściowym w Polsce NSTS-xy:
- NSTS-01 dla operacji w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) lub z widokiem z pierwszej osoby (FPV), wykonywanych z użyciem bezzałogowego statku powietrznego o masie startowej mniejszej niż 4 kg
- NSTS-02 dla operacji w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) z użyciem bezzałogowego statku powietrznego kategorii wielowirnikowiec (MR) o masie startowej mniejszej niż 25 kg
- NSTS-03 dla operacji w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych kategorii stałopłat (A) o masie startowej mniejszej niż 25 kg
- NSTS-04 dla operacji w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych kategorii helikopter (H) o masie startowej mniejszej niż 25 kg
- NSTS-05 dla operacji poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych o masie startowej mniejszej niż 4 kg, w odległości nie większej niż 2 km od pilota bezzałogowego statku powietrznego
- NSTS-06 dla operacji poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych kategorii wielowirnikowiec (MR) o masie startowej mniejszej niż 25 kg, w odległości nie większej niż 2 km od pilota bezzałogowego statku powietrznego
- NSTS-07 dla operacji poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych kategorii stałopłat (A) o masie startowej mniejszej niż 25 kg, w odległości nie większej niż 2 km od pilota bezzałogowego statku powietrznego
- NSTS-08 dla operacji poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych kategorii helikopter (H) o masie startowej mniejszej niż 25 kg, w odległości nie większej niż 2 km od pilota bezzałogowego statku powietrznego
3. Kategoria szczególna i zgoda Prezesa ULC
Jeśli parametry lotu i/lub właściwości BSP nie mieszczą się w scenariuszach przygotowanych przez nadzór lotniczy to należy wystąpić do Prezesa ULC z wnioskiem o zgodę na operację w kategorii szczególnej. W tym celu między innymi należy przeprowadzić analizę ryzyka dla tego rodzaju operacji lotniczej z wykorzystaniem tego konkretnego rodzaju BSP. Analizę ryzyka można oprzeć o:
- predefiniowaną ocenę ryzyka (PDRA)
- metodykę ocena ryzyka związanego z konkretnymi operacjami (SORA)
4. Kategoria szczególna i certyfikat LUC
Zgoda Prezesa ULC na operację nie jest wymagana jeśli operator (posiadający osobowość prawną) ma certyfikat LUC.
5. Kategoria certyfikowana
Kategoria certyfikowana to kategoria przeznaczona do wykonywania następujących operacji:
- lotów nad zgromadzeniami osób
- przewózu osób (przy pomocy dronów załogowych)
- transport materiałów niebezpiecznych, które mogą stanowić, w razie wypadku, wysokie ryzyko dla osób trzecich
Podsumowanie
Niezależnie od tego w jakiej kategorii jest wykonywany lot, do BSP musi być przyklejona tabliczka z numerem operatora (nie z numerem pilota). Numer operatora ma format: ABC1234567890abc, gdzie: ABC dla operatorów zarejestrowanych w ULC to POL.
UWAGA! Podczas wykonywania lotów przy pomocy BSP trzeba przestrzegać przepisy lotnicze. Ich złamanie, zgodnie z artykułem 212 Ustawy Prawo Lotnicze, może spowodować pociągnięcie pilota BSP do odpowiedzialności karnej.
Warto też pamiętać, że z przepisów dronowych wynikają inne, np.: konieczności uzyskania zgody na lot nad obiektami strategicznymi. Lot bez zgody może skończyć się na Komendzie Policji o czym przekonał się 35 letni Francuz.
Pilot BSP przed 30.12.2020.
Żeby zostać zawodowym pilotem drona, przed 30.12.2020 trzeba było:
- ukończyć szkolenie lotnicze UAVO w zakresie uprawnienia VLOS, BVLOS lub INS,
- zdać pozytywnie egzamin wewnętrzny (VLOS do 5kg) lub państwowy (BVLOS, INS)
Więcej informacji przeczytasz w rozdziale: Jak zdobyć świadectwo kwalifikacji UAVO?
30 grudnia 2020 r. zniknęło w Polsce pojęcie komercji w lotach BSP. Nie ma już podziału na lotu rekreacyjne lub sportowe (załącznik 6) lub inne niż rekreacyjne lub sportowe (załącznik 6a), które wymagały posiadania świadectwa kwalifikacji UAVO. W uproszeniu można powiedzieć, że kategoria otwarta to dawne loty rekreacyjne lub sportowe a kategoria szczególna to dawne loty inne niż rekreacyjne lub sportowe.
Zawodowy pilot BSP
Samo posiadanie uprawnień nie jest wystarczające do tego, żeby zostać ZAWODOWYM pilotem drona! Kto to taki? To ktoś, kto poza „papierem” rozumie zjawiska fizyczne, potrafi je powiązać z dronem, ma odpowiednią świadomość: prawną, proceduralną i techniczną. To dopiero pozwala wykonywać bezpiecznie czynności lotnicze z użyciem bezzałogowych statków powietrznych.
Dlatego warto się szkolić u dobrych, sprawdzonych i doświadczonych INStruktrów. Warto szukać profesjonalistów, którzy szkoli kolejnych instruktorów a także mają dar przekazywania wiedzy.