Procedury bezpieczeństwa określa operatora systemu BSP. Jeśli BSP wyleciał poza ustaloną granicę przestrzeni geografii lotu to znaczy, że znajduje się w przestrzni bezpieczeństwa. W takim przypadku pilot BSP stosuje procedury bezpieczeństwa, które mają na celu skierowanie BSP do granicy przestrzeni geografii lotu. Procedury bezpieczeństwa mogą być stsoowane również na wypadek sytuacji odbiegających od normy.
Kategoria szczególna
Kategoria dla operacji z użyciem systemów BSP. Przeznaczona do wykonywania lotów o średnim ryzyku.
System świadomości przestrzennej SBSP
Jednym w wielu obowiązków operatora systemu BSP, który chce wykonywać operację w oparciu o scenariusze standardowe STS-01 i STS-02 jest wgrywanie aktualnych informacji o strefach geograficznych do systemu świadomości przestrzenej, jeśli SBSP jest w ten system wyposażony. Ponieważ strefy geograficzne to struktury dynamicznie zmieniające się w ciągu doby, w praktyce wgrywanie aktualnych informacji trzeba wykonać przed lotem.
W rozdziale UAS.STS-01.030 Obowiązki operatora systemu bezzałogowego statku powietrznego scenariusza STS-01 znajduje się następujący zapis:
7) wgrywa zaktualizowane informacje do systemu świadomości przestrzennej, jeżeli funkcja ta jest zainstalowana w systemie bezzałogowego statku powietrznego, w przypadku gdy wymaga tego strefa geograficzna dla systemów bezzałogowych statków powietrznych dla planowanej lokalizacji operacji
Identyczmu zapis znajdziemy w rozdziale UAS.STS-02.030 Obowiązki operatora systemu bezzałogowego statku powietrznego scenariusza STS-02.
Klasa C5
W scenariuszu standardowym STS-01 znajduję się zapis określający, że operacje z wykorzystaniem z użyciem tego scenariusza muszą być wykonywane z użyciem bezzałogowego statku powietrznego, który jest oznaczony jako klasa C5 i spełnia wymogi tej klasy, jak określono w części 16 załącznika do rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/945, i jest eksploatowany z aktywnym i zaktualizowanym systemem jednoznacznej zdalnej identyfikacji.
Bufor ryzyka naziemnego
Obszar operacji wykonywanej w użyciem BSP według scenariusza standardowego STS-01 składa się z:
A) obszar przestrzeni lotu
B) obszar przestrzeni bezpieczeństwa z granicą zewnętrzną lub granicami zewnętrznymi wykraczającymi o co najmniej 10 m poza granicę lub granice obszaru przestrzeni lotu; oraz
C) bufor ryzyka naziemnego, który obejmuje odległość wykraczającą poza zewnętrzną granicę lub zewnętrzne granice obszaru przestrzeni bezpieczeństwa i który spełnia co najmniej następujące parametry:
Minimalna odległość, na jaką rozpościera się bufor ryzyka naziemnego w odniesieniu do wolnych bezzałogowych statków powietrznych | Minimalna odległość, na jaką rozpościera się bufor ryzyka naziemnego w odniesieniu do wolnych bezzałogowych statków powietrznych | |
Maksymalna wysokość nad ziemią | o MTOM do 10 kg | o MTOM powyżej 10 kg |
30 m | 10 m | 20 m |
60 m | 15 m | 30 m |
90 m | 20 m | 45 m |
120 m | 25 m | 60 m |
Wolny BSP
W scenariuszu standardowym STS-01 znajduję się definicja wolnego bezzałogowego statku powietrznego. Jest nim BSP, którego prędkość względem ziemi jest mniejsza niż 5 m/s.
Aktualne przepisy, Kategoria otwarta, Kategoria szczególna, KnowHow
Zgłaszanie zdarzeń
Zgłaszanie zdarzeń reguluje Artykuł 19 Informacje na temat bezpieczeństwa w ROZPORZĄDZENIU WYKONAWCZYM KOMISJI (UE) 2019/947 z dnia 24 maja 2019 r. w sprawie przepisów i procedur dotyczących eksploatacji bezzałogowych statków powietrznych, który brzmi następująco:
- Właściwe organy państw członkowskich oraz organy nadzoru i kontroli rynku, o których mowa w art. 36 rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/945, współpracują w kwestiach bezpieczeństwa i ustanawiają procedury skutecznej wymiany informacji na temat bezpieczeństwa.
- Każdy operator bezzałogowego systemu powietrznego zgłasza właściwemu organowi wszelkie zdarzenia związane z bezpieczeństwem oraz przekazuje informacje dotyczące swojego bezzałogowego systemu powietrznego zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 376/2014.
Kontrolowany obszar naziemny
Zgodnie z definicją w rozporządzeniu 947/2019:
kontrolowany obszar naziemny oznacza obszar naziemny, na którym eksploatuje się bezzałogowy system powietrzny i w którego granicach operator bezzałogowego systemu powietrznego jest w stanie zadbać o to, by znajdowały się na nim wyłącznie osoby zaangażowane w operację.
Kontrolowany obszar naziemny (w skrócie KON) musi być ustanowiony, w pewnych warunkach, jeśli lot jest realizowany zgodnie ze scanariuszami NSTS oraz w każdym locie realizowanym według scenariuszy STS-01 i STS-02.

KON w scenariuszach NSTS
Jeśli wymiar charakterystyczny (ang. Characteristic Dimension, w skrócie: CD) drona jest większy niż 1m, to podczas lotów VLOS/BVLOS wykonywanych według scenariuszy NSTS, trzeba stosować taki zapis:
– o maksymalnym wymiarze typowym wynoszącym maksymalnie 3 metry w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) nad kontrolowanym obszarem naziemnym, z wyjątkiem przelotów nad zgromadzeniami osób
– o maksymalnym wymiarze typowym wynoszącym maksymalnie 3 metry poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) nad kontrolowanym obszarem naziemnym
Dla przykładu ma to miejsce podczas lotów wykonywanych przy pomocy DJI Matrice 30. Ten BSP ma wymiar charakterystyczny 107,44cm. To znaczy, że przekracza 1m. W praktyce oznacza to znaczne zawężenie możliwości wykonywania lotów takim dronem. Żeby latać zgodnie z prawem konieczne staje się rozbudowanie procedur w instrukcji operacyjnej!
Jeśli BSP jest mniejszy niż 1m, zgodnie ze scenariuszami NSTS, można stosować takie zapisy:
– o maksymalnym wymiarze typowym wynoszącym maksymalnie 1 metr w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) lub w locie FPV, z wyjątkiem przelotów nad zgromadzeniami osób
– o maksymalnym wymiarze typowym wynoszącym maksymalnie 1 metr poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) nad obszarami słabo zaludnionymi
W operacjach FPV według NSTS-01, jeśli prędkość lotu jest większa niż 15m/s operator również musi wprowadzić kontrolowany obszar naziemny. Powoduje to w praktyce brak możliwości wykonywania lotów dronami wyścigowymi.
KON w scenariuszach STS
Już w tytule obu scenariuszy jest określone, że loty mogą być wykonywane tylko nad kontrolowanym obszarem naziemnym. Dla STS-01 jest to kontrolowany obszar naziemny w środowisku zaludnionym, zaś w STS-02 w środowisku słabo zaludnionym.
Aktualne przepisy, Kategoria otwarta, Kategoria szczególna
System zdalnej identyfikacji
System zdalnej identyfikacji został opisany w rozdziale: Remote ID.
Obowiązek posiadania RID
Od 1 stycznia 2024 r. „stare drony”, czyli takie które nie mają nadanej klasy C0-C6 będą mogły latać pod warunkiem wyposażenia ich w system zdalnej identyfikacji. Co ciekawe w kategorii otwartej będzie można latać tylko dronami wyposażonymi w Remote ID (RID), chyba, że… Jest to opisane w materiałach doradczych przygotowanych przez płodnych ekspertów agencji EASA.
Przepisy określające RID
Warto wiedzieć, że system ten jest dokładnie opisany w części 6 załącznika do ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE) 2019/945 z dnia 12 marca 2019 r. w sprawie systemów bezzałogowych statków powietrznych oraz operatorów systemów bezzałogowych statków powietrznych z państw trzecich.
Część 6 załącznika do 2019/945
Wymogi dotyczące dodatkowych elementów służących do jednoznacznej zdalnej identyfikacji
Dodatkowy element służący do jednoznacznej zdalnej identyfikacji musi spełniać następujące warunki:
1) umożliwia ładowanie numeru rejestracyjnego operatora SBSP, wymaganego zgodnie z art. 14 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/947, i wszelkich innych dodatkowych numerów przewidzianych w systemie rejestracji; system przeprowadza kontrolę zgodności, weryfikując integralność całego ciągu przekazanego operatorowi SBSP w momencie rejestracji; w przypadku rozbieżności system wysyła operatorowi SBSP komunikat o błędzie
2) musi mieć niepowtarzalny numer seryjny zgodny z normą ANSI/CTA-2063-A-2019 (Numery seryjne małych bezzałogowych systemów powietrznych, 2019), umieszczony w czytelny sposób na dodatkowym elemencie i na jego opakowaniu lub w instrukcjach producenta
3) zapewnia – przez cały czas trwania lotu – jednoznaczną okresową emisję z bezzałogowego statku powietrznego w czasie rzeczywistym przy użyciu otwartego i udokumentowanego protokołu transmisji, w taki sposób, aby urządzenia mobilne, znajdujące się w strefie nadawania, mogły je jednoznacznie odbierać, następujących danych:
(i) numeru rejestracyjnego operatora SBSP oraz kodu weryfikacyjnego przekazanego przez państwo członkowskie rejestracji w trakcie procesu rejestracji, chyba że kontrola zgodności określona w lit. a) nie została zaliczona
(ii) niepowtarzalnego numeru seryjnego dodatkowego elementu zgodnego z pkt 2
(iii) znacznika czasu, położenia bezzałogowego statku powietrznego w przestrzeni oraz jego wysokości nad poziomem terenu lub punktem startu
(iv) przebiegu trasy mierzonego zgodnie z ruchem wskazówek zegara w odniesieniu do północy geograficznej i prędkości bezzałogowego statku powietrznego względem ziemi; oraz
(v) położenia w przestrzeni pilota bezzałogowego statku powietrznego lub, jeśli informacja ta nie jest dostępna, punktu startu
4) zmniejsza możliwość manipulowania funkcjonowaniem systemu zdalnej identyfikacji; oraz
5) jest wprowadzany do obrotu z instrukcjami producenta zawierającymi odniesienie do protokołu transmisji wykorzystywanego do jednoznacznej zdalnej identyfikacji oraz instrukcję:
a) instalacji modułu na bezzałogowym statku powietrznym; oraz
b) ładowania numeru rejestracyjnego operatora SBSP.
Kiedy nie trzeba mieć RID?
Zgodnie z odpowiedzią Departamentu BSP w ULC wymóg posiadania RID nie dotyczy:
- dronów, które są oznaczone jako klasa C0 albo C4;
- dronów na uwięzi (oznaczonych jako klasa C3, C5 albo C6);
- dronów, które nie są oznaczone klasami, ale będą wprowadzone do obrotu przed dniem 1 stycznia 2024 r. i będą eksploatowane w podkategorii A1 (drony o masie poniżej 250 g) lub A3 (drony o masie poniżej 25 kg);
- dronów skonstruowanych do użytku prywatnego, które będą eksploatowane w podkategorii A1 (drony o masie poniżej 250 g i maksymalnej prędkości eksploatacyjnej mniejszej niż 19 m/s) lub A3 (drony o masie poniżej 25 kg);
- w okresie przejściowym – do 31.12.2025 r. dronów wykorzystywanych do operacji w ramach krajowych scenariuszy standardowych NSTS, gdy nie są wyposażone w RID, jeśli są wyposażone jest obowiązek używania RID podczas operacji;
- dronów, które nie są oznaczone klasami a mogą być użytkowane w kategorii „otwartej” w okresie przejściowym – do 31.12.2023 r.
Aktualne przepisy, Kategoria szczególna
Dron klasy C6
Wymagania dla drona klasy C6 określa ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2019/945 z dnia 12 marca 2019 r. w sprawie systemów bezzałogowych statków powietrznych oraz operatorów systemów bezzałogowych statków powietrznych z państw trzecich:
Wymogi dotyczące systemów bezzałogowych statków powietrznych klasy C6
SBSP klasy C6 opatruje się następującą etykietą identyfikacyjną, umieszczaną na bezzałogowym statku powietrznym:

SBSP klasy C6 musi spełniać wymogi określone w części 4, z wyjątkiem wymogów określonych w pkt 2, 7 i 10.
Musi też dodatkowo spełniać następujące wymogi:
1) jego maksymalna prędkość względem ziemi dla lotu w poziomie wynosi nie więcej niż 50 m/s
2) jeżeli jest wyposażony w funkcję świadomości przestrzennej, spełniać wymogi części 4 pkt 10
3) podczas lotu przekazywać pilotowi bezzałogowego statku powietrznego jasne i zwięzłe informacje o położeniu w przestrzeni bezzałogowego statku powietrznego, jego prędkości i wysokości nad poziomem terenu lub punktem startu
4) zapewniać środki zapobiegania przekraczaniu przez bezzałogowy statek powietrzny pionowych i poziomych limitów programowalnej przestrzeni operacyjnej
5) umożliwiać pilotowi bezzałogowego statku powietrznego zakończenie lotu bezzałogowego statku powietrznego w sposób:
a) niezawodny, przewidywalny i niezależny od automatycznego systemu kontroli lotu i naprowadzania oraz niezależny od środków zapobiegania przekraczaniu przez bezzałogowy statek powietrzny pionowych i poziomych limitów, zgodnie z wymogami pkt 4; dotyczy to również aktywacji tego narzędzia; oraz
b) wymuszający opadanie bezzałogowego statku powietrznego i zapobieganie jego aktywnemu przemieszczaniu się w płaszczyźnie poziomej
6) zapewniać środki programowania toru lotu bezzałogowego statku powietrznego
7) zapewniać pilotowi bezzałogowego statku powietrznego w sposób ciągły możliwość monitorowania jakości łącza sterowania i kontroli oraz odbierać ostrzeżenie, jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo przerwania łącza lub jego pogorszenia w stopniu zagrażającym bezpiecznemu prowadzeniu operacji, i kolejne ostrzeżenie w przypadku przerwania łącza; oraz
8) oprócz informacji określonych w części 4 pkt 15 lit. a), zawierać w instrukcjach producenta:
a) opis sposobu zakończenia lotu zgodnie z wymogami pkt 5
b) opis środków zapobiegania przekraczaniu przez bezzałogowy statek powietrzny pionowych i poziomych limitów przestrzeni operacyjnej oraz wielkości przestrzeni awaryjnej potrzebnej do uwzględnienia błędu oceny pozycji, czasu reakcji i zakresu manewru korekcyjnego; oraz
c) odległość, jaką bezzałogowy statek powietrzny najprawdopodobniej pokona po uruchomieniu środków mających na celu zakończenie lotu, określonych w pkt 5, i którą operator SBSP ma uwzględniać przy określaniu strefy buforowej dla ryzyka na ziemi.