Wystartuj z nami

Jakich kwalifikacji pilota potrzebuję? Każda osoba może wykonywać loty w przestrzeni powietrznej pod warunkiem posiadania wymaganych kwalifikacji pilota bezzałogowego statku powietrznego.

Jest kilka warunków, które musi spełnić pilot BSP, aby mógł uzyskać uprawnienia do wykonywania lotów. Sposób uzyskiwania uprawnień zależy od kategorii w której będzie wykonywany lot.

Pilot BSP, który wykonuje loty w kategorii otwartej, musi mieć uprawnienia w jednej z trzech podkategorii: A1, A2, A3. Pilot BSP, który wykonuje loty w kategorii szczególnej, musi mieć uprawnienia do scenariuszy standardowych NSTS.

Pilot BSP to osoba, która wykonuje loty z użyciem systemów BSP (np.: DJI Phantom 4, seria DJI Mavic, dronów racingowych) w dowolnych celach: rekreacyjnych, sportowych lub komercyjnych. Cel lotu nie ma znaczenia a każda osoba latająca w przestrzeni powietrznej musi być zarejestrowanym operatorem.

Loty z wykorzystaniem dronów mogą być wykonywane na kilka sposobów. Są one opisane w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2019/947 z dnia 24 maja 2019 r. w sprawie przepisów i procedur dotyczących eksploatacji bezzałogowych statków powietrznych. Zgodnie z tym rozporządzeniem lot dronem można wykonać w kategorii:

1. Otwartej posiadając uprawnienia A1/A3, A2
2. Szczególnej w okresie przejściowym zgodnie z zasadami scenariuszy narodowych NSTS
3. Szczególnej za zgodą Prezesa ULC na operację nie mieszczącą się w scenariuszu standardowym
4. Szczególnej na podstawie certyfikatu LUC
5. Certyfikowanej

1. Kategoria otwarta

Jeśli lot (parametry lotu i właściwości BSP) mieszą się w kategorii otwartej potrzebne są uprawnienia:

• A1/A3, wydawane w Polsce przez Urząd Lotnictwa Cywilnego bezpłatne
• A2, płatne jedynie za udział w nadzorowanym egzaminie online

Uprawnienia dla kategorii otwartej są proste do uzyskania i pozwalają latać zgodnie z prawem. Szkolenie dla A1/A3 i A2 można zrobić na stronie przygotowanej przez Urząd Lotnictwa Cywilnego: drony.ulc.gov.pl. Udział w nadzorowanym egzaminie online dla podkategorii A2 można wykupić tutaj.

2. Kategoria szczególna i scenariusze standardowe

Jeśli parametry lotu i właściwości BSP nie mieszczą się w kategorii otwartej należy sprawdzić czy mieszczą się w którymś scenariuszu standardowym kategorii szczególnej (STS1 lub STS2) a w okresie przejściowym w Polsce NSTS-xy:

1. NSTS-01 dla operacji w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) lub z widokiem z pierwszej osoby (FPV), wykonywanych z użyciem bezzałogowego statku powietrznego o masie startowej mniejszej niż 4 kg
2. NSTS-02 dla operacji w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) z użyciem bezzałogowego statku powietrznego kategorii wielowirnikowiec (MR) o masie startowej mniejszej niż 25 kg
3. NSTS-03 dla operacji w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych kategorii stałopłat (A) o masie startowej mniejszej niż 25 kg
4. NSTS-04 dla operacji w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych kategorii helikopter (H) o masie startowej mniejszej niż 25 kg
5. NSTS-05 dla operacji poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych o masie startowej mniejszej niż 4 kg, w odległości nie większej niż 2 km od pilota bezzałogowego statku powietrznego
6. NSTS-06 dla operacji poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych kategorii wielowirnikowiec (MR) o masie startowej mniejszej niż 25 kg, w odległości nie większej niż 2 km od pilota bezzałogowego statku powietrznego
7. NSTS-07 dla operacji poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych kategorii stałopłat (A) o masie startowej mniejszej niż 25 kg, w odległości nie większej niż 2 km od pilota bezzałogowego statku powietrznego
8. NSTS-08 dla operacji poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych kategorii helikopter (H) o masie startowej mniejszej niż 25 kg, w odległości nie większej niż 2 km od pilota bezzałogowego statku powietrznego

3. Kategoria szczególna i zgoda Prezesa ULC

Jeśli parametry lotu i/lub właściwości BSP nie mieszczą się w scenariuszach przygotowanych przez nadzór lotniczy to należy wystąpić do Prezesa ULC z wnioskiem o zgodę na operację w kategorii szczególnej. W tym celu między innymi należy przeprowadzić analizę ryzyka dla tego rodzaju operacji lotniczej z wykorzystaniem tego konkretnego rodzaju BSP. Analizę ryzyka można oprzeć o:

• predefiniowaną ocenę ryzyka (PDRA)
• metodykę ocena ryzyka związanego z konkretnymi operacjami (SORA)

4. Kategoria szczególna i certyfikat LUC

Zgoda Prezesa ULC na operację nie jest wymagana jeśli operator ma certyfikat LUC. O certyfikat LUC może ubiegać się jedynie podmiot posiadający osobowość prawną.

5. Kategoria certyfikowana

Kategoria certyfikowana nie jest przeznaczona dla lotów, które mogą wykonywać piloci BSP posiadający kwalifikacji dla podkategorii A1/A3, A2 czy nawet do wykonywania lotów w kategorii szczególnej według scenriuszy standardowych NSTS. Więcej o niej w rozdziale: Kategoria certyfikowana.

Podsumowanie

Niezależnie od tego w jakiej kategorii jest wykonywany lot, do BSP musi być przyklejona tabliczka z numerem operatora (nie z numerem pilota). Numer operatora ma format: ABC1234567890abc, gdzie: ABC dla operatorów zarejestrowanych w ULC to POL.

UWAGA! Podczas wykonywania lotów przy pomocy BSP należy przestrzegać przepisy lotnicze. Ich złamanie, zgodnie z artykułem 212 ustawy prawo lotnicze, może spowodować pociągnięcie pilota BSP do odpowiedzialności karnej.

Warto też pamiętać, że z przepisów dronowych wynikają inne, np.: konieczności uzyskania zgody na lot nad obiektami strategicznymi. Lot bez zgody może skończyć się na Komendzie Policji o czym przekonał się 35 letni Francuz.

Pilot BSP przed 30.12.2020.

Żeby zostać zawodowym pilotem drona, przed 30.12.2020 trzeba było:

• ukończyć szkolenie lotnicze UAVO w zakresie uprawnienia VLOS, BVLOS lub INS,
• zdać pozytywnie egzamin wewnętrzny (VLOS do 5kg) lub państwowy (BVLOS, INS)

Więcej informacji przeczytasz w rozdziale: Jak zdobyć świadectwo kwalifikacji UAVO?

30 grudnia 2020 r. zniknęło w Polsce pojęcie komercji w lotach BSP. Nie ma już podziału na lotu rekreacyjne lub sportowe (załącznik 6) lub inne niż rekreacyjne lub sportowe (załącznik 6a), które wymagały posiadania świadectwa kwalifikacji UAVO. W uproszeniu można powiedzieć, że kategoria otwarta to dawne loty rekreacyjne lub sportowe a kategoria szczególna to dawne loty inne niż rekreacyjne lub sportowe.

Zawodowy pilot BSP

Samo posiadanie uprawnień nie jest wystarczające do tego, żeby zostać ZAWODOWYM pilotem drona! Kto to taki? To ktoś, kto poza „papierem” rozumie zjawiska fizyczne, potrafi je powiązać z dronem, ma odpowiednią świadomość: prawną, proceduralną i techniczną. To dopiero pozwala wykonywać bezpiecznie czynności lotnicze z użyciem bezzałogowych statków powietrznych.

Dlatego warto się szkolić u dobrych, sprawdzonych i doświadczonych instruktorów. Warto szukać profesjonalistów, którzy szkoli obecnych instruktorów a także mają dar przekazywania wiedzy. Jest ich niewielu, ale warto ich poszukać.

Pamiętaj, żeby Twój lot dronem nie stwarzał zagrożenia dla osób postronnych znajdujących się na ziemi pod obszarem lotu a także dla osób, które mogą znajdować się w przestrzeni powietrznej.

Pilot BSP powinien znać zasady obowiązujące w przestrzeni w której lot się odbywa. Pomocna jest tutaj aplikacja Drone Radar, która analizuje przestrzeń powietrzną pod kątem możliwości wykonania lotu. Pamiętaj, że aplikacja analizuje jedynie strefy geograficzne i może zapalić zieloną sygnalizację w miejscu w którym lot z innych powodów nie może być wykonany.

Wykonanie lotu w przestrzeni powietrznej zależy od rodzaju przestrzeni i warunków, które pilot musi spełnić. Każdy pilot BSP powinien znać i respektować zasady wykonywania lotów w strefach geograficznych DRA-P, DRA-R, DRA-I.

Przydatna jest również znajomość zjawisk fizycznych, dzięki którym dron lata a także jego ograniczenia (np.: temperatura, siła wiatru, czas lotu).

Jeśli zaczynasz przygodę z dronami sprawdź, poniższą podstawową lista czynności. Znajdziesz na niej elementy, które należy wykonać po zakupie drona i przed pierwszym lotem.

1. Zarejestruj się w ULC
2. Naklej na drona numer operatora
3. Uzyskaj kwalifikacje pilota BSP w kategorii otwartej dla podkategorii A1/A3
4. Przeczytaj instrukcję obsługi systemu BSP
5. Wybierz przestrzeń powietrzną bez przeszkód, z dala od osób postronnych i załogowych statków powietrznych
6. Pobierz aplikację Drone Radar
7. Zarejestruj się w niej
8. Ustaw parametry analizowanego lotu (kategoria lotu, masa startowa, wysokość lotu)
9. Sprawdź czy sygnalizator aplikacji Drone Radar świeci się na zielono
10. Oznacz miejsce swojego lotu przez wykonanie „Check-in”
11. Wystartuj
12. Obserwuj przestrzeń powietrzną, obszar na ziemi nad którym latasz i parametry drona
13. Nie leć wyżej niż 120m AGL
14. Nie leć dalej niż zasięg wzroku
15. Wyląduj
16. Odznacz miejsce lotu w aplikacji przez wykonania „Skasuj Check-in”

Krok 1: rejestracja operatora w ULC

Na początku konieczne jest uzyskanie numeru operatora, który nadawany jest przez nadzór lotniczy, pełniony w Polsce przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Numer operatora można uzyskać po zarejestrowania się na stronie: drony.ulc.gov.pl

Numer operatora zarejestrowanego w Polsce składa się z liter POL oraz 13 znaków alfanumerycznych, np.: POL1234567890xyz. Ten numer należy umieścić na dronach posiadanych przez operatora. Zastępuję on tabliczkę wymaganą w nieobowiązujących już przepisów tzw. rozporządzenia wyłączającego (rozdział 5 załącznika 6a).

Numeru operatora nie należy ujawniać, ponieważ może być on używany do identyfikacji właściciela drona. Numer ten potrzebny jest w procesie składania dokumentów wymaganych przez ULC a także podczas egzaminu dla podkategorii A2 lub egzaminu w zakresie scenariuszy standardowych NSTS.

Krok 2: aktywacja profilu pilota

Kolejnym krokiem w procesie uzyskiwania uprawnień lotniczych jest zrobienie szkolenia online a potem egzaminu online dla podkategorii A1/A3, który aktywuje podstawowe uprawienia pozwalające na loty w kategorii otwartej. Dzięki temu profil pilota będzie natychmiast aktywowany.

Krok 3: uzyskanie numeru pilota

Po aktywacji profilu pilota operator otrzyma numer pilota. Numer ten jest inny od numeru operatora i składa się z liter POL, następnie znaków -RP- które są skrótem od angielskich słów Remote Pilot i 12 znaków alfanumerycznych. Na przykład: POL-RP-abcdefghijkl. Tego numeru również nie należy ujawniać.

Krok 4: pierwszy lot w kategorii otwartej

Kategoria otwarta pozwala na wykonywanie lotów o małym ryzyku dla osób postronnych, dlatego ma liczne ograniczenia. Pierwszym z nich jest maksymalna wysokości lotu ograniczona do 120m AGL (czyli 120m nad poziomem ziemi). Nie znaczy to jednak, że w każdym miejscu można latać do 120m AGL! są takie miejsca przestrzeni powietrznej (strefy geograficzne) w których można latać maksymalnie do 30m AGL a nawet niżej. Loty w kategorii otwartej mogą być wykonywane tylko w warunkach VLOS, które ograniczają odległość poziomą między dronem a pilotem (konsolą sterującą).

Krok 5: uzyskanie uprawnienia A2

Żeby móc zbliżyć się do osób postronnych dronem, który waży więcej niż 500g należy uzyskać uprawnienie do wykonywania lotów w podkategorii A2. W tym celu należy spełnić pewne formalności oraz wziąć udział w nadzorowanym egzaminie dla podkategorii A2. Więcej na stronie: Loty w kategorii OPEN i egzamin dla podkategorii A2.

Krok 6: formalności w przypadku posiadania UAVO

Jeśli przed wejściem nowych przepisów Pilot BSP uzyskał Świadectwo Kwalifikacji UAVO a uprawnienia podstawowe i co najmniej jedno dodatkowe jest w nim ważne musi złożyć do Prezesa ULC oświadczenie o operacji zgodnej ze scenariuszem standardowym: NSTS-xy, dla każdego starego uprawnienia podlegającego konwersji. Dla przykładu jeśli ktoś miał w świadectwie kwalifikacji uprawnienia: BVLOS, UAV<5kg, UAV(MR)<25kg to wysyła do ULC 4 oddzielne oświadczenia dla:

1. NSTS-01 (VLOS i FPV przy pomocy BSP do 4kg)
2. NSTS-02 (VLOS przy pomocy BSP typu MR do 25kg)
3. NSTS-05 (BVLOS przy pomocy BSP do 4kg)
4. NSTS-06 (BVLOS przy pomocy BSP typu MR do 25kg)

Każde z oświadczeń musi być zapisane w formie pliku PDF i podpisane elektronicznie np.: przy pomocy profilu zaufanego dostępnego przez ePUAP. Wzór oświadczenia znajduje się na stronie ULC.

Jak zacząć latać dronem świadomie i bezpiecznie?

Jeśli zaczynasz swoją przygodę z dronami na pewno masz sporo wątpliwości i szukasz odpowiedzi na nurtujące Cię pytania. WEBINARY DRONOWE ™ to szkolenia na których poruszamy różne aspekty związane z pracą pilota bezzałogowych statków powietrznych.

Drony to inaczej Bezzałogowe Statki Powietrzne, które podlega różnorakim ograniczeniom, wpływom czynników zewnętrznych oraz zakłóceń. Nieznajomość tych zjawisk może doprowadzić do sytuacji niebezpiecznej a nawet do wypadku.

Lotnictwo, to piękna dyscyplina, pod warunkiem, że piloci wszystkich statków latających, również bezzałogowych, przestrzegają zasad, które gwarantują bezpieczeństwo. Zasady wykonywania lotów w polskiej przestrzeni powietrznej trzeba dobrze znać.

Człowiek sterujący lub nadzorujący lot drona, musi skupić uwagę, podejmować właściwe decyzje i radzić sobie ze stresem. Znajomość psychofizycznych ograniczeń zwiększa bezpieczeństwo innych użytkowników ogólnodostępnej przestrzeni powietrznej.